Παρασκευή, Μαρτίου 18, 2011

To Eυρωπαϊκό Δικαστήριο ανατρέπει την απόφαση για τον Εσταυρωμένο στις σχολικές αίθουσες

Το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εξέδωσε σήμερα την απόφασή του (σε δεύτερο και τελικό βαθμό) για την υπόθεση του αναρτημένου θρησκευτικού συμβόλου του σταυρού στα σχολεία της Ιταλίας. Σύμφωνα με την απόφαση κρίθηκε ότι δεν παραβιάστηκε το Άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου αρ. 1 (δικαίωμα στην εκπαίδευση) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επομένως, η παρουσία του σταυρού στα σχολεία κρίνεται ότι δεν παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. (Πλήρες κείμενο εδώ).

Σε πρώτο βαθμό, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε κρίνει το 2009 ότι η παρουσία του σταυρού στις αίθουσες παραβίαζε το παραπάνω δικαίωμα στην εκπαίδευση, σε συνδυασμό με το δικαίωμα στην θρησκευτική ελευθερία. Τον Ιανουάριο του 2010 η Ιταλική Κυβέρνηση υπέβαλε έφεση για επανεκδίκαση της υπόθεσης από το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και η ακροαματική διαδικασία έγινε στις 30 Ιουνίου 2010 στο Στρασβούργο.

Στην υπόθεση παρενέβησαν:
1) 33 Ευρωβουλευτές,
2) 7 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ανάμεσα στις οποίες και το Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι,
3) Οι Κυβερνήσεις 10 κρατών, ανάμεσα στις οποίες και της Ελλάδας, η οποία υποστήριξε ότι η παρουσία του σταυρού στην αίθουσα δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των μαθητών.

Τελικά το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ενώ ο σταυρός είναι θρησκευτικό σύμβολο, δεν αποδείχθηκε ότι η παρουσία του εντός μιας σχολικής αίθουσας θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στους μαθητές. Περαιτέρω, μολονότι αναφέρει ως "κατανοητό" τον ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι ο σταυρός σε δημόσιο σχολείο δείχνει έλλειψη σεβασμού του Κράτους απέναντι στο δικαίωμά της να μεγαλώσει το παιδί της με βάση τις δικές της φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η θέση αυτή δεν ήταν επαρκής για να θεμελιωθεί η παραβίαση του άρθρου 2 του 1ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

Η Ιταλική Κυβέρνηση είχε πει ότι η παρουσία των σταυρών στα σχολεία απηχεί μια παράδοση που θεωρήθηκε ότι πρέπει να ακολουθηθεί. Συμπλήρωσε ότι πέρα από το θρησκευτικό σκέλος, ο σταυρός συμβολίζει τις αρχές και αξίες των θεμελίων της δημοκρατίας και του δυτικού πολιτισμού και ότι η παρουσία του στις τάξεις ήταν εύλογη ως προς αυτή την πτυχή. Ως προς το πρώτο σκέλος, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αφού αναγνώρισε την ευχέρεια του κράτους για τέτοια θέματα, επισήμανε ότι η αναφορά στην παράδοση δεν επαρκεί για να περιορίσει την υποχρέωση του κράτους από τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ως προς το δεύτερο ζήτημα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέφυγε να τοποθετηθεί στην αντιπαράθεση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στα ιταλικά δικαστήρια για το νόημα του συμβόλου σταυρού.

Περαιτέρω επιχειρήματα του ΕΔΔΑ για την απόφασή του ήταν ότι η παρουσία του σταυρού δεν συνδεόταν με την υποχρεωτική διδασκαλία του Χριστιανισμού, καθώς η Ιταλία έχει ανοίξει το σχολικό περιβάλλον και σε άλλες θρησκείες και οι μαθητές επιτρέπεται να φέρουν σύμβολα ή ρούχα με θρησκευτικές συμπαραδηλώσεις. Το ΕΔΔΑ εκτίμησε δηλαδή ότι το συνολικό περιβάλλον ήταν αρκετά ανεκτικό ως προς το θρήσκευμα.

Τρεις δικαστές μειοψήφισαν, ανάμεσα στους οποίους και ο κ. Ροζάκης.

Δύο δικαστές εξέφρασαν μια αποκλίνουσα γνώμη.

Ένα πρώτο σχόλιο από την αρχική ανάγνωση της απόφασης είναι πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει εκδώσει μια απόφαση, σε όλη την έκταση της οποίας υπερασπίζεται την θρησκευτική ελευθερία και στην πραγματικότητα επικυρώνει την πρωτοβάθμια απόφασή του, ότι ο σταυρός δεν έχει καμία θέση στις σχολικές αίθουσες. Η μόνη καινοτομία της απόφασης αυτής, περιορίζεται σε μια μόνο φράση, στην παράγραφο 72 της απόφασης: ένας σταυρός στον τοίχο αποτελεί "παθητικό σύμβολο", το οποίο δηλαδή δεν λειτουργεί επιθετικά στην συνείδηση των μαθητών, όπως η διδασκαλία των θρησκευτικών ως κατηχητικού. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ξέρει πολύ καλά ότι αυτή η αιτιολογία είναι έωλη και ως νομολογία είναι έτοιμη να καταρρεύσει με την παραμικρή προσβολή: αν η υπόθεση αφορούσε την παρουσία του σταυρού στα Δικαστήρια, ιδίως στην περίπτωση που δικάζεται ένας μη - Χριστιανός πολίτης, η θεωρία του "παθητικού συμβόλου" θα εκτοπιζόταν πολύ εύκολα έναντι των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου για δίκαιη δίκη χωρίς διακρίσεις. Όπως έγινε πρόσφατα στην υπόθεση του όρκου στα Ελληνικά δικαστήρια (Δημητράς κ.α. κατά Ελλάδας βλ. εδώ).

Στην απόφαση υπάρχει το κρυμμένο μήνυμα ότι η κρίση του Δικαστηρίου δεν ταυτίζεται με το αποτέλεσμα της απόφασης, το οποίο υποχωρεί απλώς στην ανελέητη κριτική που ασκήθηκε εις βάρος του ΕΔΔΑ λόγω της πρωτόδικης απόφασης Lautsi, με κίνδυνο να καταρρεύσει στα μάτια των ακόμη πλειοψηφούντων χριστιανικών πληθυσμών της μείζονος Ευρώπης ένας τόσο σημαντικός δικαστικός θεσμός.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην πραγματικότητα επικύρωσε την πρωτόδικη απόφασή του, αλλά για λόγους ισορροπίας κράτησε την απόσταση που έπρεπε στο πιο σημαντικό σημείο της: στο διατακτικό της, αυτό που θα απασχολήσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και αυτό που θα γίνει ερύτερα γνωστό: δεν απαγορεύονται οι σταυροί στα σχολεία. Όσοι διαβάσουν την απόφαση, οι λιγότεροι δηλαδή, θα καταλάβουν ότι στην πραγματικότητα η απόφαση απαγορεύει τους σταυρούς, αλλά επιφυλάσσεται να το πει στο μέλλον, όταν οι σταυροί θα έχουν κατέβει από μόνοι τους και κάποιος προσφεύγων θα επιχειρήσει να τους επαναφέρει δια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οπότε θα χάσει κι αυτός την υπόθεση.






17 σχόλια:

Στοππάκιος είπε...

Αυτό που λες στο τέλος ότι οι σταυροί θα κατέβουν από μόνοι τους είναι το πιο σημαντικό. Τελικά είναι καλύτερα να αφήσουμε τα πράγματα να γίνουν μόνα τους, γιατί προς τα εκεί πάνε αργά ή γρήγορα. Οι προσφυγές εναντίον του σταυρού δημιουργούν εντέλει μια πόλωση και ένα κίνημα αντίδρασης που ξαναζωντανεύει αυτό που πεθαίνει. Ας μην είναι τόσο εύθικτοι και οι άθεοι. Υπάρχει κι άλλος τρόπος να δεις τα πράγματα. Από τη στιγμή που κάποιος δεν σε υποχρεώνει διαφορετικά, μπορείς κάλλιστα να δεις τον σταυρό ως ταπετσαρία στον τοίχο -γιαπωνέζικο τύπωμα, δισδιάστατο, χωρίς προοπτική και βάθος!

Ανώνυμος είπε...

Ο Ροζάκης δεν μειοψήφησε. Συμφώνησε με την απόφαση απλά επί άλλης νομικής συλλογιστικής: αυτή είναι η έννοια του concurring opinion. Ή ενδεχομένως να ήθελε να επεξηγήσει έτι τη θέση του.

Δεν κατάλαβα, από που προκύπτει ότι το Δικαστήριο απαγορεύει τους σταυρούς! Το αντίθετο μάλιστα: αυτοπεριορίζεται και λέει ότι δεν είναι νομοθετικό όργανο για να αποφασίσει: το ερώτημα που τίθεται ενώπιον της έδρας δεν είναι αν πρέπει να κατέβουν οι σταυροί ή όχι αλλά αν αυτή η πραγματικότητα (των σταυρών στις τάξεις) παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Δικαιώματα μάλιστα της ενάγουσας - όχι ως κηδεμόνα των τέκνων της.

Τέτοιες λανθασμένες αντιλήψεις διατυπωμένες στην ευκτική, ότι δηλαδή ένα δικαστήριο μπορεί να νομοθετεί, είναι βλαβερές για την κοινωνική πραγματικότητα. Ο ρόλος εξάλλου "του νομικού στο σύγχρονο κόσμο [ΔΕΝ] είναι [ΣΕ ΚΑΜΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ] να ελέγχει κάθε μορφή εξουσίας" έτσι αεριτζίδικα... Είναι όμως, να την ελέγχει με βάση τους κανόνες που η ίδια η [ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ/ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ/ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ] εξουσία έχει θέσει.

Κανένας "νομικός" δεν είναι υπεράνω Κράτους, υπεράνω εξουσίας ή υπεράνω κοινωνίας. Έλεος... μα τι σας μαθαίνουν σε αυτή τη σχολή?

e-Lawyer είπε...

Μας μαθαίνουν να μην διαβάζουμε μονοσήμαντα τα νομικά κείμενα, όπως εσείς.

Ανώνυμος είπε...

σαφώς η κατ΄έφεση απόφαση είναι ΠΟΛΙΤΙΚΗ..
με την παρέμβαση πολλών κρατών και της ελλλάδος σε πρώτη γραμμή...
η εικόνα του Χριστού στο σχολικό τείχο επιτρέπετε κατά το ΕΔΑΔ..??

Ανώνυμος είπε...

Δύο μέτρα και δύο σταθμά. Όταν οι αποφάσεις είναι σύμφωνες με την ιδεολογία κάποιων ΜΚΟ, οι υπόλοιποι είναι καθυστερημένοι και άσχετοι, που δεν ξέρουν τι λένε τα διεθνή όργανα. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, μιλάνε για πολιτικές πιέσεις. Φοβερή λογική.

Πανος Βλαχος είπε...

Μπραβο στον Ανωνυμο.
Ειναι ντροπη σας κυριε e-lawyer που εσεις που εμφανιζεστε σαν επιστημων του Δικαιου, λαμβανετε τεοια θεση.
Γιατι προσπαθειτε με τετοιο υπουλο τροπο να μας πεισετε οτι "ναι μεν... αλλά....
Ξερετε τι σας λέω;
Μαθετε να χανετε και να σεβεστε τις αποφασεις των δικαστηριων.
Οσο για το Σταυρο μην ανησυχειτε, θα τον υπερασπιστουμε εμεις.
Οι Ελληνες χριστιανοι της διασπορας.
Μετα τιμης, Παναγιωτης Βλαχος.

e-Lawyer είπε...

Ψυχραιμία, δεν είναι ποδόσφαιρο (και δεν ήμουν διάδικος ή συνήγορος για να χάσω).
Άλλωστε, μετά το Ευρωδικαστήριο ακολουθεί η Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που θα κρίνει με βάση το Διεθνές Σύμφωνο Πολιτικών και Ατομικών Δικαιωμάτων.

Ανώνυμος είπε...

"Μας μαθαίνουν να μην διαβάζουμε μονοσήμαντα τα νομικά κείμενα, όπως εσείς."
κύριε e-Lawer από την στιγμή που διατηρήται ένα blog νομικού περιεχομένου και σχολιάζεται νομικά μιαν απόφαση τότε είναι φρόνιμο να απαντάτε και να κρίνεται βασηζόμενοι πάνω σε νομικά και εμπεριστατομένα κριτίρια και επιχηρήματα.... ως εκ τούτου η ως άνω απάντηση σας κρίνεται τουλάχιστον άστοχη.... περεταίρω θα σηφωνήσω με κάποιο σχολιαστή ότι η απόφαση δεν είναι έτσι όπως εσείς τα παρουσιάζεται... ευχαριστώ....

e-Lawyer είπε...

Νομική ήταν η απάντηση. Τα νομικά κείμενα δεν είναι λίστες για αγορές ώστε να διαβάζονται μονοδιάστατα, αλλά αναγιγνώσκονται με γνώμονα τους κανόνες της επιστήμης και τα ερμηνευτικά εργαλεία που αυτή έχει αναπτύξει. Δεν έχω διατυπώσει πολιτική άποψη, αλλά νομικό σχόλιο για το περιεχόμενο και κυρίως για την μελλοντική εξέλιξη σχετικά με τις δικανικές κρίσεις του Ευρωπαικού Δικαστηρίου.
Πιο αναλυτικη συζήτηση αύριο, στο radiobubble.gr, στην εκπομπή retrospectiva 13.00-14.00 με καλεσμένο τον κ. Δημητρά, εκπρόσωπο του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι που άσκησε παρέμβαση καο στους δύο βαθμούς.

Unknown είπε...

ο Ροζάκης ανηκει στην πελιοφηφία των 15

μειοψηφισαν 2 ο Malinverni και η Kaladjieva

το κλειδι δεν ειναι το παθητικο συμβολο αλλα το περίφημο margin of appreciation όπως λενε και τα μειοψηφουντα μελη (1. The Grand Chamber has reached the conclusion that there has not been a violation of Article 2 of Protocol No. 1 on the ground that “the decision whether crucifixes should be present in State-school classrooms is, in principle, a matter falling within the margin of appreciation of the respondent State” (see paragraph 70, and also paragraph 69)) στη βαση οτι δεν υπαρχει κρατουσα νομοθεσία ή πρακτική στην Ευρωπη

ειναι προφανες οτι το ΕΔΔΑ ενεδωσε στην πρωτοφανη επιθεση που δεχθηκε και θυμηθηκε την αρχη αυτη για να δικαιολογησει μια αποφαση που λεει πως ήταν "άκαιρη" η -ομοφωνη θυμιζω- πρωτη αποφαση

δεν το εχω ψαξει αλλα ανατροπη ομοφωνης αποφασης απο την Ευρεια Συνθεση ίσως ειναι πρωτοφανής

πάντως, με εξαιρεση την τραγικη γνωμη του Μαλτεζου Bonnello που κλεινει αδοξα μιαν ενδοξη καριερα με προσωπικη επιθεση ή ειρωνία προς την αιτουσα, χρησιμοποιηθηκαν επιχειρηματα που αν υπηρχαν στην πρωτη δεν θα λεγαμε πολλα - αλλα οταν πρωτοεμφανιζονται στη δευτερη με δεδομενη τη συγκυρια αδικουν το ΕΔΔΑ

ο Ροζακης και η εξ ισου πολυ καλη διαδοχός του επικεφαλής του Τμηματος Vajic διαλεξαν μια διαφορετικη ερμηνεια -πιο εξυπνη- της ψηγου του - το τεστ αναλογικότητας.

Ανώνυμος είπε...

"ειναι προφανες οτι το ΕΔΔΑ ενεδωσε στην πρωτοφανη επιθεση που δεχθηκε"

Δώστε στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι οι δικαστές που έβγαλαν την απόφαση, υπέκυψαν σε πιέσεις που δέχτηκαν εκτός διαδικασίας. Αν δεν το κάνετε, μπορεί να θεωρηθείτε συκοφάντης.

e-Lawyer είπε...

Είναι αξιολογική κρίση κι όχι αναφορά σε πραγματικό περιστατικό.
Κάνε μια επανάληψη:
http://elawyer.blogspot.com/2010/12/blog-post_31.html

Unknown είπε...

Human Rights Court bows to pressure
- overrules earlier unanimous judgement against crucifixes in classrooms
http://www.humanistfederation.eu/

read also the press release at
http://www.humanistfederation.eu/download/277-press%20release%20re%20Lautsi%20final%20judgement.pdf


see also the release of the National Secular Society
http://www.secularism.org.uk/127931.html

The European Parliament Platform for Secularism in Politics has already issued a press release in which they deplore the judgment as a slap in the face for secularism.

According to the chair of the platform, Dutch MEP Sophie in 't Veld, "This ruling is effectively scrapping the separation of church and state. The Grand Chamber apparently accepts that governments may impose a particular religion on its citizens. It is shocking that such a medieval practice gets the backing of the Grand Chamber. After centuries of enlightenment, we still have to fight against theocracy."

http://echrblog.blogspot.com/2011/03/grand-chamber-judgment-in-lautsi-no.html

εμεις ειμαστε συνεπεις και κυριως επωνυμοι "συκοφάντες" και γελμαε με τους ανώνυμους υβριστές μας

ο δείμος του πολίτη είπε...

Η τελευταία σου παράγραφος είναι ουσιαστικά όλα το ζουμί. Ενώ η απόφαση τάσσεται υπέρ της πρώτης ως διακήρυξη ανεξιθρησκείας, τελικά υποκύπτει στην πολιτική εξουσία. Και ήταν λογικό γιατί σε άλλη περίπτωση διαλύεται ουσιαστικά η αντίληψη για την εθνική ανεξαρτησία στα εκπαιδευτικά συστήματα (όχι νομικά, αλλά πολιτικά, εκεί θα οδηγούσε μία τέτοια απ΄φοαση), δεδομένων και άλλων σχετικών προσφυγών που θα μπορούσαν να γίνουν για άλλα ζητήματα πιο σημαντικά.

nomatterwho είπε...

Ελπίζω ότι από τη συζήτηση που θα ξεκινήσει (ξεκίνησε ήδη) μετά από αυτή την απόφαση, θα ευαισθητοποιηθούν, επιτέλους, τα κομμάτια της κοινωνίας που μολονότι, υπέρ του κοσμικού κράτους, επιλέγουν την αδιαφορία απέναντι στο θέμα (και στις ισοπεδωτικές διαθέσεις της πλειοψηφίας).

Προσωπικά, θεωρώ απαράδεκτη την ύπαρξη θρησκευτικών πρακτικών, συμβόλων και επικλήσεων σε δημόσιες υπηρεσίες.
Πολλώ δε μάλλον στον ευαίσθητο χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η θέση όλων αυτών ανήκει στους οικείους λατρευτικούς τους τόπους και στον προσωπικό χώρο του καθενός.
-Εκτός κι αν καλούμαστε να δεχτούμε ότι οι θρησκευτικές αναφορές σε κάποια θεότητα συντελούν στην καλύτερη λειτουργία και απόδοση μιας δημόσιας υπηρεσίας.-

Υ.Γ. Συγνώμη για το off-topic. Οι γνώσεις μου, δυστυχώς, δεν επαρκούν για νομικό σχολιασμό της απόφασης.

rados είπε...

Η απόφαση αυτή με εξέπληξε και μια και δεν έχω βρει σχετικές αναφορές εκτός από την δική σου και μια ενός θεολόγου, θα ήθελα να παρακαλέσω για μια πιο αναλυτική παρουσίαση του θέματος.

Διαβάζω για παράδειγμα, σε μερικές σελίδες ότι η απόφαση είναι τελεσίδικη. Είναι όντως?
Αν σε καταλαβαίνω καλά, γράφεις ότι το σκεπτικό είναι υπέρ της πρώτης απόφασης αλλά το δικαστήριο αποφεύγει να διατάξει την κάθοδο των σταυρών. Από που φαίνεται ότι το σκεπτικό είναι υπέρ της πρώτης? Μόνο από το ότι κατανοεί την θέση της μηνύτριας?
Αναφέρεις ότι επίκειται η Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, είναι ανώτερο όργανο και κρίνει με διαφορετική νομολογία?
Τελικά μήπως το ΕΔΔΑ δηλώνει κατά κάποιον τρόπο αναρμόδιο να επιβάλει τις απόψεις του?
Η απόφαση αυτή έχει επιπτώσεις, σαν δεδικασμένο, για την Ελλάδα ή αφορά μόνο την Ιταλία?
Γιατί η νομολογία του παθητικού συμβόλου είναι έτοιμη να καταρρεύσει?

Δεν θέλω να σε βάλω στην διαδικασία να δώσεις συγκεκριμένες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Περισσότερο θα ήθελα να κάνεις ένα κόπο για μια πιο εκτεταμένη τοποθέτηση.

Α, η παραπομπή για το Πλήρες κείμενο δεν μου λειτουργεί.

e-Lawyer είπε...

Θα την μεταφράσω και θα την ανεβάσω στα ελληνικά.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...