Σάββατο, Νοεμβρίου 29, 2008

To νέο ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας προσωπικών δεδομένων στον αστυνομικό τομέα


Τρία χρόνια κράτησαν οι διαπραγματεύσεις, οι διαβουλεύσεις και οι τροποποιήσεις για τη θέσπιση μιας Απόφασης - Πλαίσιο για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων στον τομέα της Αστυνομικής και Δικαστικής συνεργασίας των κρατών μελών της ΕΕ σε ποινικές υποθέσεις.

Η Αστυνομική και Δικαστική συνεργασία των κρατών μελών σε ποινικές υποθέσεις συγκροτεί τον λεγόμενο "τρίτο πυλώνα" της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος προστέθηκε στο θεσμικό οικοδόμημα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον τρίτο πυλώνα θα πρέπει να εφαρμόζονται κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων, οι οποίοι όμως μέχρι τώρα δεν είχαν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (η Οδηγία 95/46 αφορά τον "πρώτο πυλώνα" της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι τον "τρίτο"). Έπρεπε λοιπόν να καλυφθεί με συγκεκριμένους κανόνες αυτό το κενό.

Η συζήτηση ξεκίνησε το 2005 από ένα αρχικό σχέδιο της Κομισιόν για μια "Απόφαση - Πλαίσιο για την προστασία προσωπικών δεδομένων στον τρίτο πυλώνα".  Βρισκόμουν τότε ως stagiaire στην υπηρεσία του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, στο γραφείο του κύριου Peter Hustinx και παρακολουθούσα από πολύ κοντά όλη την κριτική που είχε ασκηθεί στο αρχικό σχέδιο της Κομισιόν. Ο κ. Hustinx με το επιτελείο του ετοίμασε μια αρχική γνωμοδότηση, η οποία δημοσιεύθηκε και στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιμελήθηκα την ελληνική έκδοση της Γνωμοδότησης, η οποία  εκδόθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα (μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ). Ευτυχώς, δεν ακολούθησα καριέρα επιμελητή μεταφράσεων, γιατί αν κρίνει κανείς από το λάθος που μου ξέφυγε στον ίδιο τον τίτλο της Γνωμοδότησης, μάλλον δεν θα είχα και ιδιαίτερο μέλλον. 

Στη συνέχεια ακολούθησαν κι άλλες διαπραγματεύσεις, πάντοτε με κεντρικό θέμα το αν οι διατάξεις θα εφαρμόζονται και στο εσωτερικό των κρατών μελών, ή αν η προστασία δεδομένων θα αφορά μόνο τις διαβιβάσεις από κράτος σε κράτος. Ο Hustinx και οι υπέρμαχοι της προστασίας δεδομένων υποστήριζαν το πρώτο, το συμβούλιο υπουργών - κατά πλειοψηφία- δεν ήθελε να παρέμβει η ευρωπαϊκή νομοθεσία στα αστυνομικά δεδομένα.

Πολύ πριν ασχοληθεί βέβαια η Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε προηγηθεί η Σύσταση R 15 (1987) του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία δεδομένων στον αστυνομικό τομέα. Το κείμενο αυτό καθορίζει την διαχείριση προσωπικών δεδομένων από τις αστυνομίες των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η μετάφραση της Σύστασης στα ελληνικά έγινε φέτος από εμένα - χωρίς λάθη, αυτή τη φορά- και βρίσκεται στο βιβλίο που συνυπογράφω με τον Παναγιώτη Αρμαμέντο , με τίτλο "Προσωπικά Δεδομένα - Οι τροποποιήσεις των Ν.3471/2006 και Ν.3625/2007", το οποίο κυκλοφόρησε πριν δυο μήνες. Η Σύσταση δεν είναι νομικά δεσμευτικό κείμενο, αλλά εξειδικεύει τις δεσμευτικές διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του 1981 για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, ο κ. Hustinx θεωρεί ότι η θέσπιση της απόφασης είναι απλώς ένα πρώτο βήμα και ότι θα πρέπει αμέσως να ακολουθήσουν τα επόμενα βήματα για την ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου. 

Τρία σημεία υπογραμμίζει ο Επόπτης:

- Καλύτερος διαχωρισμός των προσωπικών δεδομένων ανάλογα με την ιδιότητα των προσώπων (μάρτυρας, θύμα, ύποπτος κλπ), ώστε να προβλεφθούν ειδικές εγγυήσεις για κάθε περίπτωση,

- Διασφάλιση ενός κοινού ευρωπαϊκού προτύπου "επαρκών εγγυήσεων", όταν ανταλλάσσονται δεδομένα με χώρες εκτός ΕΕ,

- Συνοχή με την Οδηγία 95/46, η οποία αποτελεί τον κορμό και το πρότυπο των εθνικών νόμων προστασίας δεδομένων. Ως προς αυτό το τελευταίο σημείο, ο Επόπτης παρατηρεί ότι υπάρχουν αποκλίσεις από την αρχή του δεσμευτικά καθορισμένου σκοπού, δηλαδή ότι τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορους σκοπούς, ενώ η Οδηγία 95/46 και η γενική αρχή του δικαίου προστασίας προσωπικών δεδομένων είναι ότι τα δεδομένα χρησιμοποιούνται μόνο για συγκεκριμένους σκοπούς.

Θα προσέθετα ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη συνοχή με τη Σύσταση 15 του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο κ. Hustinx θα μιλήσει σε σχετική εκδήλωση που ετοιμάζεται, στην Αθήνα, στις 12 Δεκεμβρίου 2008. Θα ενημερώσουμε σχετικά μόλις λάβουμε περισσότερες πληροφορίες από τους διοργανωτές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...